Trần Tế Xương_ Tiểu Sử Và Tác Phẩm

Quản Trị Viên Tổng số bài gửi : 1201 Ngày Tham Gia : 18/04/2014

Cảm Hoài

Thua bạc nhà đi với mẹ nhà,
Bệnh gì chẳng bệnh, bệnh tim la!
Nay đi phố Giấy, mai đầu hát,
Khi ở sông Thương, lúc tỉnh Hà.
Đeo tiếng khoa danh cho thế mỉa,
Cực lòng cha mẹ để con ra!
Nam mô cứu khổ tiêu tai nạn
Nhờ lượng Quan Âm, đức Phật Bà!

Nguồn: Thơ văn Trần Tế Xương, tr. 83, NXB Văn Học, 2010

Quản Trị Viên Tổng số bài gửi : 1201 Ngày Tham Gia : 18/04/2014

Cảm Tết

Anh em đừng nghĩ tết tôi nghèo
Tiền bạc trong kho chửa lĩnh tiêu
Rượu cúc nhắn đem, hàng biếng quẩy
Trà sen mượn hỏi, giá còn kiêu
Bánh chưng sắp gói, e nồm chảy
Giò lụa toan làm, sợ nắng thiu
Thôi thế thì thôi đành tết khác
Anh em đừng nghĩ tết tôi nghèo!

Nguồn: Thơ Trần Tế Xương, Nxb Văn hóa - Thông tin, 1998

Quản Trị Viên Tổng số bài gửi : 1201 Ngày Tham Gia : 18/04/2014

Cháu Khóc Cô Chồng

Người có cô, sao cháu không cô?
Nắng phơi nước mắt dễ hầu khô!
Xác xơ lông cánh con chim Việt
Nung nấu buồng gan cái ngựa Hồ
Phận gái lênh đênh nông bể ái
Nỗi nhà báo đáp chất sông Tô
Từ đây trăm sự ơn nhờ bác
Người có cô, sao cháu không cô?

Quản Trị Viên Tổng số bài gửi : 1201 Ngày Tham Gia : 18/04/2014

Chú Mán

Phong lưu nhất ai bằng chú Mán
Trong anh em chúng bạn kém thua xa
Buổi loạn ly bốn bể không nhà
Răng chẳng nhuộm, vợ chẳng lấy, lụa là chẳng mặc
Mán chỉ làm đủ tiền tiêu vặt
Khi cao lâu, khi cà phê, khi nước đá, khi thuốc lá, khi đủng đỉnh ngồi xe
Sự đời Mán chẳng buồn nghe

Nguồn: Thơ Trần Tế Xương, Nxb Văn hóa - Thông tin, 1998

Quản Trị Viên Tổng số bài gửi : 1201 Ngày Tham Gia : 18/04/2014

Chúc Tết

Lẳng lặng mà nghe nó chúc nhau:
Chúc nhau trăm tuổi bạc đầu râu.
Phen này ông quyết đi buôn cối,
Thiên hạ bao nhiêu đứa giã trầu.

Lẳng lặng mà nghe nó chúc giàu:
Trăm, nghìn, vạn mớ để vào đâu ?
Phen này, ắt hẳn gà ăn bạc,
Đồng rụng, đồng rơi, lọ phải cầu.

Lẳng lặng mà nghe nó chúc sang:
Đứa thì mua tước, đứa mua quan.
Phen này ông quyết đi buôn lọng,
Vừa bán vừa la cũng đắt hàng.

Lẳng lặng mà nghe nó chúc con:
Sinh năm đẻ bảy được vuông tròn.
Phố phường chật hẹp, người đông đúc,
Bồng bế nhau lên nó ở non.

Bắt chước ai ta chúc mấy lời:
Chúc cho khắp hết ở trong đời.
Vua, quan, sĩ, thứ, người muôn nước,
Sao được cho ra cái giống người.

Khổ thơ cuối cùng có người nói là của Trần Tế Xương, có người cho rằng do người khác bắt chước giọng thơ Tế Xương mà thêm vào.

Quản Trị Viên Tổng số bài gửi : 1201 Ngày Tham Gia : 18/04/2014

Chế Ông Đốc Học

Ông về đốc học đã bao lâu,
Cờ bạc rong chơi rặt một màu!
Học trò chúng nó tội gì thế
Để đến cho ông vớ được đầu ?

Đốc học Nam Định lúc bấy giờ.

Quản Trị Viên Tổng số bài gửi : 1201 Ngày Tham Gia : 18/04/2014

Chế Ông Huyện Đ

Thánh cắt ông vào chủ việc thi
Đêm ngày coi sóc chốn trường qui.
Chẳng hay gian dối vì đâu vậy ?
Bá ngọ thằng ông biết chữ gì!

Ông huyện Đ được cử làm chủ một kì thi khảo của hội thánh thành Nam.

Quản Trị Viên Tổng số bài gửi : 1201 Ngày Tham Gia : 18/04/2014

Chế Bạn Lấy Vợ Bé

Ông này mê gái, thực là mê,
Thím khách già kia cũng gớm ghê.
Mới hỏi ra chừng chê bạc ít,
Gần cheo toan sự trả cau về.
Mấy kỳ văn khó sao làm được?
Một sợi tơ hồng chẳng biết vê...
Lo việc ai bằng ông bạn Bát,
Cũng còn nhăn nhó sự nhiêu khê.

Nguồn: Thơ văn Trần Tế Xương, tr. 86, NXB Văn Học, 2010

Quản Trị Viên Tổng số bài gửi : 1201 Ngày Tham Gia : 18/04/2014

Chế Gái Đĩ

Mình nghĩ cô mình thực gớm ghê,
Lòng son vẫn giữ nước non thề.
Ra tuồng gái hoá khi còn trẻ,
Như chuyện chồng xa lúc chửa về.
Nói nói cười cười theo giọng tỉnh,
Khăn khăn áo áo giữ màu quê.
Muốn ai thì muốn chừa đây nhé,
Tớ chẳng như ai vẽ mặt hề.

Nguồn: Thơ văn Trần Tế Xương, tr. 37, NXB Văn Học, 2010

Chợt Giấc

Nằm nghe tiếng trống, trống canh ba
Vừa giấc chiêm bao chợt tỉnh ra
Thiên hạ dễ thường đang ngủ cả
Việc gì mà thức một mình ta?

Chửi Cậu Ấm

Ấm Kỉ này đây, tớ bảo này:
Cha con mày phải cái này cay!
Thôi đừng điếu tráp nghênh ngang nữa,
Thằng tiểu Phù Long nó chửi mày.

Chữ Nho

Nào có nghĩa gì cái chữ nho
Ông nghè ông cống cũng nằm co
Chi bằng đi học làm thầy phán
Tối rượu sâm banh, sáng sữa bò

Khảo dị
Có bản chép: Nào có ra gì cái chữ nho

Nguồn: Thơ Trần Tế Xương, Nxb Văn hóa - Thông tin, 1998

Chị Hằng Thằng Cuội

Tôi thấy người ta có bảo rằng:
Bảo rằng thằng Cuội ở cung trăng!
Chứa ai chả chứa, chứa thằng Cuội,
Tôi gớm gan cho cái chị Hằng.

Chiêm Bao

Bỗng thấy chiêm bao thấy những người
Thấy người nói nói lại cười cười
Tỉnh ra lại tiếc người trong mộng
Mộng thế thì bằng tỉnh mấy mươi

Nguồn: Thơ Trần Tế Xương, Nxb Văn hóa - Thông tin, 1998

Gái Hóa Nhà Giàu

Ta thấy người ta vẫn bảo rằng:
Bảo rằng thằng Cuội ở cung trăng,
Cõi đời cũng lắm nơi thanh quý,
Chị Nguyệt dung chi đứa tục tằn.
Mình tựa vào cây, cây chó ỉa,
Chân thò xuống giếng, giếng ai ăn.
Con người như thế mà như thế,
Như thế thì ra nghĩ cũng xằng.

Nguồn: Thơ văn Trần Tế Xương, tr. 43, NXB Văn Học, 2010

Dạ Hoài

Kìa cái đêm nay mới gọi đêm!
Mắt giương, trong bụng ngủ không thèm
Tình này ai tỏ cho ta nhỉ?
Tâm sự năm canh một ngọn đèn

Nguồn: Thơ Trần Tế Xương, Nxb Văn hóa - Thông tin, 1998

Dại Khôn

Thế sự đua nhau nói dại khôn,
Biết ai là dại, biết ai khôn.
Khôn nghề cờ bạc là khôn dại,
Dại chốn văn chương, ấy dại khôn.
Này kẻ nên khôn đều có dại,
Làm người có dại mới nên khôn.
Cái khôn ai cũng khôn là thế,
Mới biết trần gian kẻ dại khôn.

Gái Buôn

Nước buôn như chị mới ăn người
Chị thấy ai đâu chị cũng cười
Chiều khách quá hơn nhà thổ ế
Đắt hàng như thể mớ tôm tươi
Tiền hàng kẻ thiếu, mi thường đủ
Giá gạo đầu năm, đấy vẫn mười
Thả quít nhiều anh mong mắm ngấu
Lên rừng mà hỏi chú đười ươi

Bài này nói về một bà buôn có cửa hàng thóc gạo vào cỡ khá ở Mom Sông và Bến Phúc, goá chồng nhưng còn trẻ đẹp, bà ta thường lấy nhan sắc để câu khách, mua rẻ bán đắt làm giàu.

Nguồn: Thơ Trần Tế Xương, Nxb Văn hóa - Thông tin, 1998

Gái Buôn 2

Ai đấy ai ơi khéo hợm mình!
Giàu thì ai trọng, khó ai khinh
Thằng Ngô mất gánh, say câu chuyện
Chú lái nghiêng thoi, mắc giọng tình
Có khéo có khôn thì có của
Càng giàu càng trẻ lại càng xinh
Xuống chân lên mặt ta đây nhỉ
Chẳng biết rằng dơ dáng dạng hình

Nguồn: Thơ Trần Tế Xương, Nxb Văn hóa - Thông tin, 1998

Gần Tết Than Việc Nhà

Bố ở một nơi, con một nơi
Bấm tay tháng nữa hết năm rồi
Văn trường ngoại hạn quan không chấm
Nhà cửa giao canh nợ phải bồi
Tin bạn hoá ra người thất thổ
Vì ai nên nỗi quyển đâm vôi
Ba mươi mốt tuổi đà bao chốc
Lặn suối trèo non đã mấy hồi

Bài này làm vào cuối năm Canh Tý (1900), sau khi tác giả thi trượt. Lúc ấy gia đình ông bị mụ Hai An tịch ký ngôi nhà 247 phố Hàng Nâu. Cụ Tự Nhuận và các em ông phải lên làng Đệ Tứ ở nhờ nhà ông Trần Đăng Chu. Ông bà Tú và các con được cụ Hai Sửu (mẹ vợ nhà thơ) nhường cho ngôi nhà 280 Hàng Nâu.

Nguồn: Thơ Trần Tế Xương, Nxb Văn hóa - Thông tin, 1998

Gửi Ông Thủ Khoa Phan

Mấy năm vượt bể lại trèo non
Em hỏi thăm qua bác hãy còn
Mái tóc Giáp Thìn đà điểm tuyết
Điểm đầu Canh Tý chửa phai son
Vá trời gặp hội mây năm vẻ
Lấp bể ra công đất một hòn
Có phải như ai mà chẳng chết?
Giương tay chống vững cột càn khôn

Nguồn: Thơ Trần Tế Xương, Nxb Văn hóa - Thông tin, 1998

Gửi Cho Cô Đào

Nếu có khôn ngoan đã vợ nhờ,
Dại mà nhờ vợ, vợ làm ngơ.
Sáng nem bữa tối đòi ăn chả,
Nay kiệu ngày mai lại giở cờ.
Ngồi đấy chả hơn gì chú Cuội,
Nói ra thì thẹn với ông Tơ.
Nhắn nhe chốn ấy tìm nơi khác,
Ta chẳng ra chi chớ đợi chờ!

Nguồn: Tú Xương toàn tập, NXB Văn học, 2010

Gửi Người Cũ

Yêu nhau chẳng lấy được nhau nào
Mình nghĩ làm sao, tớ nghĩ sao?
Trai gái bởi tay bà mụ nặn
Vợ chồng nguyên mối chị Hằng trao
Xa nhau ngán nỗi lòng thương nhớ
Gần lại càng thêm dạ khát khao
Bến Vị non Nùng xa cách mấy
Mà không buộc chặt sợi tơ đào?

(người cũ là cô Tuyết, ở phố Hàng Giấy, Hà Nội)

Già Chơi Trống Bỏi

Hỏi lão đâu ta? Lão ở Liêm!
Trông ra bóng dáng đã hom hem
Lắng tai non nước nghe chừng nặng
Chớp mắt trăng hoa giả cách nhèm
Cũng đã sư mô cùng lũ trẻ
Lại còn tấp tểnh với đàn em
Xuân thu ướm hỏi đà bao tá?
Cái miếng phong tình vẫn chửa khem

Giễu Ông Đồ Bốn Ở Phố Hàng Sắt

Hỏi thăm quê quán ở nơi mô?
Không học mà sao cũng gọi đồ?
Ý hẳn người yêu mà gọi thế,
Hay là mẹ đẻ đặt tên cho!
Áo quần đĩnh đạc trông ra cậu,
Ăn nói nhề nhàng nhác giọng Ngô
Hỏi mãi mới ra thằng bán sắt
Mũi nó gồ gồ trán nó giô

Nguồn: Tú Xương toàn tập, NXB Văn học, 2010

Giễu Ông Đội

Việc thánh như ông đã hết lòng,
Hết lòng ra của lại ra công.
Từ rày thầy mẹ quan viên hội,
Thi khảo làm chi nó chửi ông.

Giễu Người Thi Đỗ

Một đàn thằng hỏng đứng mà trông,
Nó đỗ khoa này có sướng không !
Trên ghế bà đầm ngoi đít vịt,
Dưới sân, ông cử ngỏng đầu rồng.

Hát Cô Đầu

Nhân sinh quý thích chí
Chẳng gì hơn hú hí với cô đầu
Khi vui chơi dăm ba ả ngồi hầu
Chén rượu cúc đánh chầu đôi ba tiếng
Tửu hậu khán hoa nhàn bất yếm
Hoa tiền chước tửu hứng vô nhai
Hỡi ai ơi chơi lấy kẻo hoài
Chơi cũng thế mà không chơi cũng thế
Của trời đất xiết chi mà kể
Nợ công danh thôi thế là xong
Chơi cho thủng trống long bồng

Hát Tuồng

Nào có ra chi lũ hát tuồng!
Cũng hò cũng hét cũng y uông;
Dẫu rằng dối được đàn con trẻ
Cái mặt bôi vôi nghĩ cũng buồn!

Hót Của Trời

Nó rủ nhau đi hót của trời
Đang khi trời ngủ, của trời rơi.
Hót mau kẻo nữa kinh trời dậy
Trời dậy thì bay chết bỏ đời!

Hỏi Ông Trời

Ta lên ta hỏi ông trời:
Trời sinh ta ở trên đời biết chi?
Biết chăng cũng chẳng biết gì
Biết ngồi Thống Bảo, biết đi ả đầu
Biết thuốc lá, biết chè Tàu
Cao lâu biết vị, hồng lâu biết mùi

Nguồn: Thơ Trần Tế Xương, Nxb Văn hóa - Thông tin, 1998

Hỏi Ông Trăng

Ta lên ta hỏi ông trăng
Hoạ là ông có biết chăng sự đời
Ông cao ông ở trên trời
Mà ông soi khắp nước người nước ta
Năm châu cũng một ông mà
Kể riêng thì lại mỗi nhà mỗi ông

Hỏi Đùa Mình

Ông có đi thi ký lục không?
Nghe ông quốc ngữ học chưa thông
Ví dù nhà nước cho ông đỗ
Mỗi tháng lương ông được mấy đồng?

Nguồn: Thơ Trần Tế Xương, Nxb Văn hóa - Thông tin, 1998

Hỏi Mình

Trải mấy mươi năm vẫn thế ru?
Rằng khôn, rằng dại, lại rằng ngu?
Những là thương cả cho đời bạc
Nào có căm đâu đến kẻ thù
No ấm chưa qua vành mẹ đĩ
Đỗ đành may khỏi tiếng cha cu
Phen này có dễ trời xoay lại
Thằng bé con con đã chán cù

Hỏng Thi Khoa Quý Mão (1903)

Trách mình phận hẩm lại duyên ôi!
Đỗ suốt hai trường hỏng một tôi!
"Tế" đổi làm "Cao" mà chó thế!
"Kiện" trông ra "Tiệp" hỡi trời ôi!
Mong gì nhà nước còn thi nữa,
Biết rõ anh em chẳng chắc rồi.
Mũ áo biển cờ, làng có đất,
Ô hay! Hương vận mãi chưa hồi!

Hễ Mai Tớ Hỏng

Hễ mai tớ hỏng, tớ đi ngay!
Giỗ tết từ đây nhớ lấy ngày!
Học đã sôi cơm nhưng chửa chín
Thi không ăn ớt thế mà cay!
Sách đèn phó mặc đèn con trẻ
Thưng đấu nhờ trông một mẹ mày.
"Cống hỉ", "mét xì" thông mọi tiếng,
Chẳng sang Tầu cũng tếch sang Tây...

Hóa Ra Dưa

Ước gì ta hoá ra dưa
Để cho người tắm nước mưa chậu đồng!
Ước gì ta hoá ra hồng
Để cho người bế người bồng trên tay!

Nguồn: Thơ Trần Tế Xương, Nxb Văn hóa - Thông tin, 1998

Kể Lai Lịch

Cũng võng cũng dù
Cũng hèo cũng quất
Ăn, cậu cũng "thời"
Ngủ, bà cũng "giấc"
Tháng rét quạt lông
Mùa hè bít tất.
Tráp tròn sơn đỏ, bà quyết theo trai;
Điếu ống xe dài, cậu đành lễ phật.
Tai gài ngọn bút, anh kia dòng tịch sĩ xuất thân;
Lưng giắt thẻ bài, chú nọ loại lính tuần được đất.
Hai cậu con đóng vai ấm tử, lối bếp bồi cậu cũng như nhau
Đôi đức bà lên mặt phu nhân, ngón đĩ thoã bà nào cũng nhất.
Nhất tắc mộ sư mô chi cực, nay chùa này mai chùa khác,
mở lòng từ tô tượng đúc chuông ;
Nhất tắc ham chài lái chi khu, lên mành nọ xuống mành kia,
che miệng thế đong dầu rót mật.
Thế mà
Bà vẫn nghênh ngang,
Cậu càng phong vận.
Ý hẳn cậu còn tuổi trẻ, tính hãy thơ ngây;
Quái thay bà đã về già, cũng còn lẩn thẩn...

Hai nữ nhân vật thành Nam, vợ các quan lớn, goá chồng, thường ăn diện rất xa hoa và cho con trai cũng ăn diện như thế. Hai bà này có tính cách và nhiều hành vi giống với bà Phó Đoan (Số đỏ).

Khóc Em Gái

Mệnh sao bạc thế hỡi em ơi!
Hai bốn hai lăm cũng một đời
Bảng hổ vừa treo, cầu Thước bắc
Cành thoa đã rụng, phím đàn rơi
Cây tương tư héo, chồng rầu rĩ
Thuyền độ sinh đưa, Phật rước mời
Những muốn dựng bia toan kỷ niệm
Lòng anh thương xót, xiết bao nguôi!

(Em gái Tú Xương là bà Trần Thị Khiết)

Không Chiều Đãi

Rước phải cô đào mới tẻo teo
Rác tai đà lắm sự ì èo
Cầm kỳ thi tửu vui ra phá
Điền sản tư cơ mấy cũng nghèo
Bạn ác không vay mà thúc lãi
Thói thành dầu lịch cũng thành keo
Thôi thôi xin kiếu cô từ đấy
Chiều đãi thì tôi cũng... váo đèo

Khóc Vợ Bạn

Quả núi Châu Phong mới bắc cầu
Thương anh về trước, chị về sau!
Tên đề bảng phấn ai không tiếc
Tiếng khóc non xanh vượn cũng sầu
Có mẹ tưởng là vui gượng lại
Không chồng hồ dễ sống chi lâu!
Bắc thang lên hỏi ông cầm sổ
Thăm thẳm mù xanh ngắt một màu

Nguồn: Thơ Trần Tế Xương, Nxb Văn hóa - Thông tin, 1998

Không Học Vần Tây

Mợ bảo vần Tây chẳng khó gì!
Cho tiền đi học để chờ thì.
Thôi thôi lạy mợ "xanh căng" lạy.
Mả tổ tôi không táng bút chì!

Không Vay Mà Phải Trả

Nợ mướn van thay cũng chẳng xong
Không vay mà trả một trăm đồng
Kìa người ăn ốc đà khôn chửa
Để tớ đền gà có hại không?
Nào cứ bao nhiêu, liền khúc ruột
Thôi đừng đeo đuổi, phất chân lông
Kìa câu đói ngủ gương còn đó
Xin chớ như ai chết cả ông

Nhà thơ nể bạn đi bảo lĩnh với chủ nợ cho bạn vay tiền, bạn không trả được, ông phải trả thay.

Khen Người Hàng Sắt

Qua đình Hàng Sắt đến nhà ông,
Nhà tẻo tèo teo lại gác chồng.
Vành sắt chất lên như thể núi,
Lưỡi cày xếp đó để làm chông.
Khách năm ba kẻ bi bô nói,
Gái một vài cô ngấp nghé trông.
Có phải nhà thuê ông tậu quách,
Ở đây gần chợ lại gần sông.

Khoa Canh Tý

Hai đứa tranh nhau cái thủ khoa;
Tuân khoe văn hoạt, Nghị văn già
Năm nay đỗ rặt phường hay chữ,
Kìa bác Lê Tuyên cũng thứ ba!

Khoa thi năm 1900.

Làm Lẽ Thứ Tư

Những trách cô mình tính lẳng lơ
Làm hai chẳng muốn, muốn làm tư!
Say đường buôn bán nên không lãi
Tính chuyện trăng hoa phải mắc lừa
Ấy bởi lầm về anh bợm gốc
Thôi đừng trách lẫn tại ông tơ
Lời này nhắn bảo người son phấn
Nghĩ mối sầu kia đã biết chưa?

Lên Đồng

Khen ai khéo vẽ sự lên đồng
Một lúc lên ngay sáu bảy ông
Sát quỉ, ông dùng thanh kiếm ...gỗ,
Ra oai, bà giắt cái ...khăn hồng.
Cô giương tay ấn, tan tành núi,
Cậu chỉ ngọn cờ cạn rốc sông.
Đồng giỏi sao đồng không giúp nước ?
Hay là đồng sợ súng thần công ?

Lấy Lẽ

Cha kiếp sinh ra phận má hồng!
Khéo thay một nỗi lấy chung chồng
Mười đêm chị giữ mười đêm cả
Suốt tháng em nằm suốt tháng không
Hầu hạ đã cam phần cát lũy
Nhặt khoan còn ỏm tiếng Hà Đông
Ai về nhắn bảo đàn em nhé
Có ế thì tu, chớ chớ chung!

Lụt Năm Bính Ngọ (1906)

Thử xem một tháng mấy lần mưa
Ruộng hoá ra sông cỏ vật vờ
Bát gạo Đồng Nai kinh chuyện cũ
Con thuyền Quý Tỵ nhớ năm xưa
Trâu bò buộc cẳng coi buồn nhỉ
Tôm tép văng mình đã sướng chưa!
Nghe nói miền Nam trời đại hạn
Sao không san sẻ nước cho vừa?

Lễ Xướng Danh Khoa Đinh Dậu (1897)

Nhà nước ba năm mở một khoa
Trường Nam thi lẫn với trường Hà
Lôi thôi sĩ tử vai đeo lọ
Ậm ọe quan trường miệng thét loa.
Cờ kéo rợp trời, quan sứ đến
Váy lê quét đất, mụ đầm ra.
Nhân tài đất Bắc nào ai đó ?
Ngoảnh cổ mà trông cảnh nước nhà!

Mùa Nực Mặc Áo Bông

Bức sốt nhưng mình vẫn áo bông
Tưởng rằng ốm dậy hoá ra không!
Một tuồng rách rưới con như bố
Ba chữ nghêu ngao vợ chán chồng
Đất biết bao giờ sang vận đỏ?
Trời làm cho bõ lúc chơi ngông!
Gần chùa gần cảnh ta tu quách
Cửa Phật quanh năm sẵn áo sồng

Mất Hai Hào

Gặp ván bài đen đã chẳng ù
Nào ngờ lại gặp chú phi lu!
Bỡn thì xin trả ngay cho tớ
Chẳng trả thì xơi cái tử cù.

Mẹ Cái Lầm (phú đắc)

"Vào rừng không biết lối ra
Thấy cây núc nác ngỡ là vàng tâm"
(ca dao)

Hỡi đứa ôm cây, tớ bảo thầm:
Ruột vàng nhưng lưỡi nó thì thâm!
Tìm hươu chẳng thấy, cha thằng hoáng,
Xấu hổ khôn che, mẹ cái lầm!

Mẹ Vợ Với Chàng Rễ

Ai về nhắn bảo việc này cho:
Nhắn bảo ai rằng việc nhỡ to!
Chép miệng, bà nuôi to cái dại,
Phờ râu, ông rể ẵm con so!
Cắm sào sâu quá nên thêm khổ,
Néo chặt dây vào hoá phải lo.
Vẫn biết sống lâu nhiều sự lạ
Tử qui thắt lại một "con cò".

Mừng Ông Cử Lấy Vợ Kế

Một sớm ơn vua chiếm bảng vàng
Lam Kiều lối cũ lại lần sang.
Câu văn Hán, Tống hay ghê gớm
Quyển truyện Phan Trần thuộc cháo chan.
Gỗ tốt nỡ đem trồng cột giậu,
Chim khôn sao khéo đậu nhà quan!
Làng nho ai lại hơn ông nhỉ ?
Có lẽ ông nay sướng nhất làng!

Mừng Ông Lang

Làm thuốc như ông cũng có tài
Thực là chăm chỉ lại lanh trai.
Phen này mồ mả nhà ta phát:
Thi cử, hai con đỗ cả hai!

Mừng Chú Làm Nhà

Ông bà ngày trước có gì đâu
Chú thím ngày nay đã lại giàu
Mới biết trời cho không mấy lúc
Lọ là nuôi cá với trồng cau

Nhà gỗ năm gian lợp lá gồi
Trông dòng sông Vị tựa non Côi
Đầu nhà khanh khách vào làm tổ
Ngồi thấy chim non nó há mồi

Kể chi giàu của, lại giàu con
Gái gái trai trai hai cỗ tròn
Bà mới bảy mươi còn thọ nữa
Phúc nhà có dễ chất tày non

Chú lại nuôi thầy dạy các em
Một bồ kinh sử, mấy xâu nem
Đất nào là đất không khoa giáp
Quyết mở đường cho thiên hạ xem

Nguồn: Thơ Trần Tế Xương, Nxb Văn hóa - Thông tin, 1998

Mồng Hai Tết Viếng Cô Kí

Cô Kí sao mà đã chết ngay ?
Ô hay, trời chẳng nể ông Tây!
Gái tơ đi lấy làm hai họ
Năm mới vừa sang được một ngày.
Hàng phố khóc bằng câu đối đỏ,
Ông chồng thương đến cái xe tay!
Gớm gan cho những cô con gái
Còn rủ rê nhau lấy các thầy!

cô Kí: vợ hai của một ông Kí mở hiệu xe tay, được chồng sai đi giao dịch với tên cẩm Tây để kiếm lợi.

Một Nén Tâm Hương

Im ỉm thâu đêm lại thẳng ngày
Bệnh đâu có bệnh lạ lùng thay!
Thuốc thang nghĩ lại chua mà đắng
Đường mật xem ra ngọt hoá cay
Lắm bệnh bạn bè lui lại ít
Nặng lòng họ mạc hỏi han đầy
Chỉ bền một nén tâm hương nguyện
Thuốc thánh bùa tiên ắt chẳng chầy

» Liên Thông Từ CĐ lên ĐH sư phạm Tiểu học, Mầm Non | Hà Nội
» TRĂNG NGUYÊN TIÊU & TÌNH AÍ - XƯỚNG HỌA
» BỂ TRẦN LAO & ĐƯỢC THÂN MÌNH? (Xướng Họa - Ngũ Độ Thanh) - Thẩm Thy Phượng - hoanghoon
» Trần Huyền Trân -- Trần Khắc Chung
» Phân Biệt Cao Trăn Thật và Cao Trăn Giả